Oogsten

Oogsten op kleine schaal, Quadenoord 2014

Na de dunning zijn de eikentoppen uitgereden langs de weg. Daar zijn de dikke stukken eruit gezaagd voor brandhout. De dunnere toppen en takken zijn verwerkt tot kleine chunks (kantlengte 20-30 mm) met de Laimet HP-21 met handinvoer van De Jonge Bosexploitatie. Dit werd gedemonstreerd op 21 februari 2014 met zo’n 30 deelnemers. Die dag werd ook een begin gemaakt met het praktijkexperiment met de opslag.

De uiteindelijke kiepkar met tractor nodig tijdens de demo. © Willem Quist
De beoogde kleine kiepkap voor het transport, met toptex rol © Willem Quist
De toestand van het pad na de dunningswerkzaamheden vooraf en regen © Willem Quist

De datum van de demo-dag al geprikt, en was er geen keus. Door de regen en alle machines die vooraf waren gegaan waren de wegen te nat en onbegaan voor de kleine kiepkar achter de terreinwagen. Deze aanhanger was voorzien als eenvoudig en goedkoop transportmiddel. Als alternatief, om niet vast te zitten tijdens de demo is een loonwerker met 10 m3 kiepkar en tractor ingehuurd. Een stuk duurder, maar de ‘show must go on’.
Conclusie is dat het veel kan uitmaken voor de productiekosten van de biomassa, als zelf het meest geschikte moment voor oogsten gekozen kan worden.

Productiestappen en vertaling in getallen met E-land

Volgens het scenario zoals was voorzien

De productiesnelheid van het chunken viel tegen: ca. 3 m3 kleine G30 chunks/uur per uur. Dit moet beter kunnen, volgens Henri de Jonge. Vraag is of de schroef scherp was. Zo was eerder ca. 5 m3 mogelijk. In onderstaande figuren is consequentie van de kostprijs van de productiesnelheid per m3 duidelijk. De kosten voor het toptex vlieszeil, en de ’trek’-toren zijn samen 3 euro/m3, als je ze in 4 jaar afschrijft. De aanleg van de ondergrond hebben we niet meegeteld.

Kosten van het hout bij productiestappen:

Bij productiesnelheid chunken 5 m3 per uur. Productiekosten 25 euro/m3 of 6,7 euro/GJ verse eiken chunks G30. © E-land simulatiemodellen.

Voorziene situatie

Bij productiesnelheid chunken 3 m3 per uur. Productiekosten 32 euro/m3 of 8,6 euro/GJ verse eiken chunks G30. © E-land simulatiemodellen.

Voorzien situatie, maar met lagere productiesnelheid 3 i.p.v. 5 m3 chunks per uur

Volgens het scenario van de demopraktijk

Omdat de paden op de demo-dag te slecht waren voor de terreinwagen met aanhanger, was het noodzaak om een tractor met kieper in te huren per uur. De uiteindelijke productie was lager ca. 32 m3 chunks. Dus de kosten zijn verdeeld over minder opbrengst.

© foto’s Willem Quist

Kosten van het hout bij productiestappen:

Bij productiesnelheid chunken 3 m3 per uur. Productiekosten 45 euro/m3 of 11,9 euro/GJ verse eiken chunks G30. © E-land simulatiemodellen.

Demopraktijk

Discussie:

  • Het kan veel uitmaken voor de productiekosten van de biomassa, als de uitvoerder zelf het meest geschikte moment voor oogsten kan kiezen. Het moment van goede terreinomstandigheden.
  • Het is geen werk om te vaak en te lang doen, vooral niet in de regen. Voor korte tijd is het leuk, en met mooi weer.
  • De beslissing om biomassa te maken van de toppen is genomen toen de dunning met de processor al achter de rug was. Als dat vooraf bekend was geweest was het logisch geweest als de processor tot een dikkere diameter had uitgezaagd en het dunnere top- en takmateriaal voor de biomassa al van tevoren apart was gehouden.
  • Invoer met een kraantje is sneller,die moet je dan wel tot je beschikking hebben.
  • De kostprijs per m3 met de grotere HP-28 combinatie was in de demonstratie in 2012 op Quadenoord met afgetopt naaldhout, aanzienlijk minder (zie hieronder).
  • Let op: De verschillen in de productie- en opslagkosten van de 2 scenario’s zijn minder groot uitgedrukt in euro per gigajoule (GJ). De productiekosten zijn dan voor de 2 scenario’s verse chunks (beide ca. 44% vochtigheid).
  • Eikenchunks G30, 32 euro/m3 (HP-21, productiesnelheid 3m3/uur) = 8,6 euro/GJ.
  • Naaldhoutchunks G 50, 14 euro/m3 (scenario HP-28) = 6,3 euro/GJ.
  • Het inhuren van een grotere machine als de HP-28 combinatie voor kleinere projecten loont alleen als deze in de buurt beschikbaar is, zodat de transportkosten van de machine niet te hoog worden, en er minimaal een dag werk is: vanaf 150 m3 chunks.

Productiestappen, chunken afgetopt naaldhout met HP-28

Kosten van het hout per m3 ca. G50, naaldhout

Productiekosten 14 euro/m3 of 6,3 euro/GJ verse naaldhout chunks G50 © E-land simulatiemodellen.

Social Share Buttons and Icons powered by Ultimatelysocial
YouTube
YouTube
LinkedIn
LinkedIn
Share